Drodzy Rodzice, 

tym razem chciałabym zapoznać Państwa z jedną z częstszych wad wymowy rozpoznawanych u dzieci w wieku przedszkolnym – seplenieniem międzyzębowym. 

Sygmatyzm międzyzębowy (inaczej stygmatyzm interdentalny lub seplenienie międzyzębowe) polega na nieprawidłowej wymowie głosek dentalizowanych, czyli s, z, c, dz (głoski syczące), ś, ź, ć, dź (głoski ciszące), sz, ż, cz, dż (głoski szumiące) lub głosek t, d, n, l. Nie wszystkie głoski muszą być nieprawidłowo realizowane, może zdarzyć się tak, że niepoprawnie wymawiany jest tylko jeden szereg. Taka nieprawidłowa wymowa objawia się wsuwaniem języka między zęby dolne i górne, poza jamę ustną.

Jest to bardzo częsta a jednocześnie najtrudniejsza do usunięcia wada wymowy, dlatego chcę przedstawić podstawowe informacje na jej temat. Warto podkreślić, że dziecko z seplenienia międzyzębowego nie wyrośnie.

Przyczyny sygmatyzmu mogą leżeć w czynnikach środowiskowych, np. nieprawidłowej wymowie głosek dentalizowanych przez osoby z najbliższego otoczenia dziecka w okresie rozwoju mowy (dziecko ma prezentowany nieprawidłowy wzorzec), jak i wewnątrzpochodnych – organicznych i funkcjonalnych, np. w nieprawidłowej budowie języka lub wędzidełka językowego, w przypadku wady zgryzu (najczęściej przy zgryzie otwartym), przy niepełnym uzębieniu (język ma ułatwioną drogę do wchodzenia między zęby), przy niedosłuchu, niedokształceniu słuchu fonematycznego, obniżeniu sprawności mięśni języka i warg (czego przyczyną mogą być częste infekcje górnych dróg oddechowych, nieprawidłowy tor oddychania, nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka, przetrwały niemowlęcy sposób połykania). 

Ważne jest, żeby jak najwcześniej podjąć działania profilaktyczne, aby zapobiec rozwojowi wady wymowy. W przypadku dzieci korzystających ze smoczka powinien być on odstawiony do 12, a maksymalnie 18 miesiąca życia. Już w momencie rozszerzania diety można rozpocząć naukę picia z kubka otwartego, powinien to być podstawowy sposób picia u dzieci w późniejszym wieku. Na co dzień należy unikać kubków niekapków i butelek z dziubkiem. Od momentu rozszerzania diety należy proponować dziecku różne konsystencje pokarmów, aby w czasie jedzenie mogło usprawniać narządy artykulacyjne. Jeżeli dziecko ssie kciuk, kocyk, rękawy ubrania, należy znaleźć przyczynę i wyeliminować ten nawyk. 

W momencie zauważenia, że dziecko w czasie mówienia wsuwa język między zęby należy jak najszybciej rozpocząć terapię logopedyczną, ponieważ utrwaloną nieprawidłową realizację głosek trudniej wyeliminować.

logopeda: Aleksandra Wąsiewicz